Landschap schilderen

Een landschap schilderen is niet alleen leuk, maar ook vrij eenvoudig. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om een weiland te schilderen met daarin een boom. Wanneer dit lukt zou je ook nog een sloot of vijver kunnen schilderen. Je kunt dus eigenlijk zelf bepalen hoe uitgebreid je het landschap schilderij gaat schilderen.

Toch is het wel belangrijk om bij het landschap schilderen vooral naar de werkelijkheid te kijken. Daarom kiezen veel kunstenaars ervoor om gewoon buiten te schilderen. Daarnaast kun je ook een foto naschilderen, maar dat is bij het landschappen schilderen vaak niet echt handig. Je mist namelijk de buitenlucht, het zonlicht en de ruimtelijkheid welke je helpen het schilderij meer realistisch te maken. Echter heb je maar een paar uur de tijd als je buiten schildert, waardoor je vaak thuis je schilderij moet afmaken (details aanbrengen).

Cursus landschap schilderen

Zelf een landschap schilderen, maar weet je niet precies hoe je dit moet aanpakken? Dan is het verstandig om naar beneden te scrollen voor wat extra uitleg.

Landschappen schilderen met acrylverf

Voordat je begint met schilderen kies je natuurlijk eerst een geschikte ondergrond. Denk hierbij aan een schildersdoek- of papier.Daarnaast is het belangrijk om het formaat te bepalen als zowel de stand van het schilderij. Voor een landschap is het gebruikelijk om voor een langwerpige ondergrond te kiezen, welke je vervolgens horizontaal neerzet. Het is namelijk zo dat een horizontale ondergrond je helpt om meer ruimtelijkheid te creëren. Toch is een horizontaal formaat niet verplicht en kun je dus ook gewoon een landschap verticaal schilderen.

Naast de ondergrond is het belangrijk om na te denken over de horizon. Dit is vaak de eerste lijn welke je op het schilderij neerzet en daarom erg belangrijk. Zo bepaalt eigenlijk de lijn van de horizon hoe je schilderij eruit gaat zien. Wanneer je bijvoorbeeld de lucht wilt benadrukken, dan is het verstandig om de horizon een lage positie in het landschap te geven. Bij de bodem is dit juist andersom, want dan krijgt de horizon namelijk een hoge positie. Het is wel duidelijk dat de positie van de horizon voor een soort van effect zorgt. Een lage positie geeft bijvoorbeeld een ruimtelijke indruk terwijl een hoge positie juist beter de structuur van de bodem laat zien.

Het is nu leuk om de verschillende posities van de horizon te schetsen. Pak daarom een vel papier en verdeel deze vervolgens in 3 horizontale vakken. Elk vak is in dit geval een ondergrond voor een landschap. Schets nu in elk vak de horizon (horizontale lijn), maar dan wel op drie verschillende posities (hoog, midden en laag). Heeft elk vak een horizon? Dan is het nu tijd om in alle vakken een boom (links) te schetsen en een weg (rechts), welke naar een verdwijnpunt toe loopt. Wanneer je dit allemaal hebt gedaan ga je de resultaten vergelijken. Waarschijnlijk valt het je op dat het helemaal niet leuk is om de horizon precies in het midden te zetten. Daarnaast zal het effect van een hoge of lage positie nu ook veel duidelijker zijn.

Welke schildermethoden zijn er?

Er zijn meerdere schildermethoden om een landschap met acrylverf te schilderen. Hieronder zullen twee methoden worden beschreven, zodat je meteen aan de slag kunt met het landschap schilderen.

1. De eerste methode is om de ondergrond van een lichte kleur te voorzien. Denk hierbij aan een lichte aardkleur, zoals bijvoorbeeld okergeel. Vervolgens neem je de geverfde ondergrond als zowel je schildersbenodigdheden mee naar buiten om een geschikte locatie uit te kiezen. Dit kan natuurlijk gewoon je achtertuin zijn. Wanneer je alles hebt neergezet kun je beginnen met de schets. Deze schets kun je maken met een potlood, houtskool of een dun penseel. Bij het maken van de schets is het belangrijk om de hoofdlijnen van het landschap op je doek te zetten. Daarnaast breng je de schets licht aan of veegt deze na afloop een beetje uit.

Na het maken van de schets is het tijd om te gaan schilderen. Begin in dit geval met de grootste delen van het landschap. Hiervoor kun je het beste gebruik maken van een grote kwast. Daarnaast is het verstandig om van donker naar licht te werken, dus eerst de schaduwen van het landschap en daarna pas de lichtere gedeelten. Ook is het belangrijk om variatie aan te brengen in de kleuren. Daarom kun je het beste een andere kleur mengen met de reeds bestaande kleuren op je palet.

De lijnen, welke je tijdens de schets hebt gemaakt, zijn eigenlijk alleen maar richtlijnen. Je mag dus gerust buiten de lijnen schilderen. Tijdens het schilderen moet je ook af en toe naar het landschap kijken. Als de zon draait kunnen namelijk de schaduwen veranderen. Echter hoef je hier niet al teveel rekening mee te houden, want je schildert gewoon wat je op elk moment ziet. Daarnaast is het ook niet de bedoeling om alles dicht te schilderen. Maak je daarom geen zorgen als de ondergrond door de geschilderde lagen heen schijnt.

Wanneer de grotere gedeelten zijn geschilderd is het tijd om een kleinere kwast te pakken. Met deze kwast schilder je vervolgens de grotere details op het doek. Denk hierbij aan gras, bladeren, bloemen, ramen van een gebouw of golven in de zee. Kies in dit geval weer voor nieuwe kleuren en meng niet teveel met de reeds gebruikte kleuren, want anders wordt het resultaat al snel grauw. Tenslotte breng je de laatste en vaak kleinere details aan met een klein penseel. Is het landschap schilderij nog niet af? Dan kun je deze gewoon thuis verder afmaken. Hierbij kan het handig zijn om nog eerst een foto van het landschap te maken.

2. Bij de tweede methode werk je in lagen, waardoor je het landschap als het ware gaat opdelen. Voor deze methode is acrylverf ideaal, omdat de korte droogtijd ervoor zorgt dat je snel over een andere laag heen kunt schilderen. Een landschap schilderij bestaat namelijk uit de volgende vier lagen: lucht, achtergrond (deze is ver weg), belangrijkste onderwerp (bv. een boerderij of waterval) en de voorgrond. Zoals misschien al duidelijk wordt komen deze lagen van boven naar beneden op je schilderij te staan.

Gezien de atmosfeer krijgen de bovenste lagen vaak een wat blauwe (vage) kleur. De onderste lagen daarentegen krijgen een fellere kleur, waardoor deze goed opvallen (werk met kleurcontrasten). In dit geval kun je ervoor kiezen om eerst het hele schilderij te verven met de kleur van de bovenste laag (de lucht). Deze kleur kan egaal blauw zijn, maar ook vlekkerig of met wolken.

Bedek nu het bovenste gedeelte (ongeveer een kwart) van het schilderij met papier. Wanneer je dit hebt gedaan kun je het onderste gedeelte verven met de kleur van de achtergrond. Pak opnieuw een paar vellen papier om de bovenste laag (ongeveer de helft) van het schilderij te bedekken. Verf vervolgens de onderste lagen met de kleur van de voorgrond. Ook zou je nog de achtergrond van de voorgrond kunnen verven. Hiervoor bedek je zowel een gedeelte van de bovenste en onderste lagen van het schilderij. Tenslotte schilder je het belangrijkste onderwerp van het landschap met de bijhorende details.

Landschap schilderen stap voor stap

Met acrylverf stap voor stap een landschap schilderij maken? Bekijk dan onderstaand filmpje voor een heldere uitleg.

Samenvatting

Je leert stapsgewijs een landschap schilderen met acrylverf. De stappen zijn vrij eenvoudig, waardoor je ook als beginnende schilder een landschap schilderij kunt maken. Daarnaast kun je gewoon zelf bepalen hoe jouw schilderij eruit gaat zien, waardoor je niet al teveel op details hoeft te letten.

Tijdens het schilderen maak je gebruik van acrylverf en dan met name felle kleuren. Daarnaast maak je gebruik van gesso (verkrijgbaar in zwart en wit), wat een soort van primer is waardoor de verf beter dekt. De gesso breng je in dit geval als eerste aan op het doek. Hierbij mag jezelf bepalen hoe dik je de gesso aanbrengt als het maar egaal is. Wanneer de gesso droog is kun je beginnen met schilderen. Als eerste ga je de lucht inkleuren met een sponsje. Dit doe je door het sponsje in acrylverf te dopen om hiermee vervolgens op het doek te deppen. In dit geval kun je gebruik maken van de kleuren geel en rood. Ook kun je ervoor kiezen om met wit nog een paar wolkjes te verven.

Wanneer je de eerste laag van de lucht hebt geverfd, kun je de tweede laag aanbrengen met een penseel. Maak nu bijvoorbeeld de wolkjes wat dikker. Ga niet te lang door met de lucht, maar begin alvast met de bodem. Schilder bijvoorbeeld een regenplas met daaromheen wat gras. Wanneer je een zwarte gesso hebt gebruikt hoef je niet veel meer te doen aan de bodem. Daarnaast kan het wel verstandig zijn om de bodem iets lichter te maken. Meng daarom lichte en donkere kleuren met elkaar.

Breng nu de weerspiegeling in het water aan en schilder links een boom. Voor de boom gebruik je bruine acrylverf (rood en groen mengen kan ook). Daarnaast gebruik je de kleur groen voor de bladeren en schilder je nog een paar bomen in de verte. Het is nu verstandig om het schilderij te laten drogen om vervolgens de volgende dag verder te gaan.

Het is nu tijd om de details te schilderen. Maak met een dun penseel kleine stipjes op het gras, welke bloemen moeten voorstellen. Gebruik in dit geval verschillende kleuren (bv. blauw, paars en roze). Schilder vervolgens de schaduw van de bomen in de verte. Daarnaast kun je het landschap schilderij nog afmaken door nog een tweede regenplas te schilderen. Ben je tevreden? Dan kun je vernis aanbrengen op je schilderij, waardoor deze goed beschermd blijft. Omdat vernis erg stinkt kun je het beste eerst alle ramen openzetten. Na het aanbrengen van de vernis laat je het schilderij buiten of in een schuur drogen. Ook zullen de kleuren door de vernis veel feller zijn, waardoor je schilderij nog beter opvalt.

Voor de gevorderde schilders laat Tiest Simons in onderstaand filmpje zien hoe je aan de hand van een foto een landschap schilderij kunt maken. Door zijn heldere en stapsgewijze uitleg kun je precies volgen hoe een landschap schilderij tot stand komt.

Landschap in acryl door Tiest Simons van Atelier magazine op Vimeo.

Samenvatting

Voor het schilderij maakt Tiest Simons gebruik van Galeria acrylverf (Winsor & Newton), welke zowel in tubes als potten verkrijgbaar is. Daarnaast gebruikt hij een schildersdoek als ondergrond, maar papier volstaat ook prima. Wat betreft de penselen, deze hebben een harde kwast (stevig) en zijn zowel breed als smal.

Wanneer je alle benodigdheden hebt verzameld is het tijd om een palet op te zetten. Hiervoor kun je gebruik maken van een wegwerp palet. Doe een paar klodders verf op het palet. Zorg ervoor dat de verschillende kleuren (geel, bruin, rood, blauw, zwart, grijs en wit) verspreid over het palet komen te staan. Vervolgens maak je met potlood een schets op het doek om de compositie van het schilderij te bepalen. Op basis van de kleurstelling van het onderwerp (zie foto) ga je het witte doek een paar tinten geven, dit zijn de basis kleuren. In dit geval bestaan de basis kleuren uit ultramarijn blauw, wit en een beetje zwart. Meng deze kleuren en breng vervolgens de acrylverf verdund aan op het doek. Verf het gehele doek, zodat het wit van de ondergrond weg is.

Het is nu tijd om de compositie van het schilderij op te bouwen. Hiervoor maak je gebruik van donkere kleuren (bv. sienna, zwart of blauw). Daarnaast schilder je met een penseel grofweg de schets na, welke je als het goed is nog kunt zien. Wanneer je de compositie hebt geschilderd begin je met de eerste opzet. Gebruik een beperkt aantal kleuren, welke je verspreid over het doek aanbrengt. Hierbij is het belangrijk dat je grof en schetsmatig werkt, maar wel met voldoende kleur. Als je klaar bent met de eerste fase kan de tweede beginnen. In deze fase breng je het geheel nog meer op toon. Zo maak je bijvoorbeeld de hoeken donkerder en het midden wat lichter. Daarnaast ga je het schilderij gelijkmatig opbouwen, zodat deze straks in evenwicht is.

Klaar met de tweede fase? Dan is het tijd voor de details. In dit geval worden bijvoorbeeld nu de schoorsteentjes en dakkapelletjes geschilderd. Daarnaast wordt de achtergrond van het schilderij donkerder gemaakt, zodat de voorgrond beter opvalt. Breng tevens de voorgrond op orde door onder andere de lichtinval te schilderen. Breng de laatste accenten (finishing touch) aan en zet vervolgens je handtekening rechtsonder. Waarschijnlijk zal je nu denken, maar het schilderij is toch nog helemaal niet af? Nee, het is juist de vraag of het schilderij wel helemaal af zou moeten zijn. Wanneer het echt af is, kun je namelijk net te ver zijn doorgeschoten.

Landschapsschilderkunst

Zoals de naam al doet vermoeden staat het landschappen schilderen bij de landschapsschilderkunst centraal. Denk hierbij aan landschappen met bossen, rivieren en bergen welke onderdeel uit maken van de schilderkunst. Daarnaast is de lucht vaak een vast onderdeel van de meeste landschap schilderijen, waardoor de weersomstandigheden vaak een belangrijke rol spelen in de compositie.

In Europa ontstond de landschapsschilderkunst pas in de 15^e eeuw. Het was toen nog een aparte genre, waarbij er voornamelijk kunstwerken werden gemaakt met daarop een omgeving met menselijke activiteit of een religieus onderwerp. Eigenlijk kreeg het landschap schilderen pas in de 17^e eeuw een echte betekenis, omdat toen bijvoorbeeld Nederlandse kunstenaars Italiaanse landschappen gingen schilderen. Sommige schilders reisden hiervoor speciaal naar Italië om inspiratie op te doen voor hun landschap schilderijen.

Tegenwoordig is het landschap schilderen nog steeds erg populair bij kunstenaars. Zo kan het landschap zowel bij de abstracte als figuratieve kunstwerken een centrale positie innemen. Daarnaast wordt het landschap door hyperrealisten vaak heel realistisch weergegeven. Hiervoor maken zij met name gebruik van de lichtinval en proberen ze hun emoties niet op het doek te uiten. Expressionisten daarentegen laten hun emoties wel zien in het landschap, waardoor de werkelijkheid vaak wordt vervormd. Dit doen zij onder andere door gebruik te maken van niet realistische kleuren.